Η ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΚΟΥΝΕΛΙΟΥ,ΤΗΣ ΝΥΦΙΤΣΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΤΡΩΚΤΙΚΩΝ
Ολά τα είδη των ζώων έχουν συγκεκριμένες διατροφικές ανάγκες.Το κάθε ζώο στη φύση έχει τη δική του πηγή τροφής.Μπαίνοντας όλο και περισσότερο στη ζωή μας ως κατοικίδια,τα κουνέλια η νυφίτσα και τα τρωκτίκα,πρέπει εμείς να τους διασφαλίσουμε μια ισορροπημένη διατροφή που θα τους προσφέρει μακροζωία και ευζωία.
Τα κατοικίδια κουνέλια ανήκουν στην οικογένεια Leporidae.Ο μέσος όρος της ζωής τους κυμαίνεται από 10 έως 12 έτη και το σωματικό τους βάρος στις νανόσωμες φυλές είναι εως 1 κιλό και στις γιγαντόσωμες εως 14 κιλά.
Η διατροφή των κουνελιών πρέπει να περιλαμβάνει φυτικές ίνες Ω3-Ω6 λιπαρά οξέα , βιταμίνες,μέταλλα και μικρή ποσότητα σε Cα(1-1,5) ,υδατάνθρακες και λιπίδια.Η τυφλοτροφία δεν θα πρέπει να θεωρείται κακή συμπεριφορά, αντίθετα βοηθάει το ζώο να λάβει μέσω των κοπράνων (πράσινα κόπρανα) του τυφλού βιταμίνη Β,ηλεκτρολύτες και άζωτο.Τα νεογέννητα κουνελάκια διατρέφονται μόνο με γάλα μέχρι την δέκατη μέρα της ζωής τους και από την δέκατηπεμπτη μέρα μπορούν να καταναλώνουν μικρές ποσότητες στερεής τροφής ενώ η τυφλοτροφία αρχίζει από την εικοστή μέρα.
Το κουνέλι είναι απαραίτητο να λαμβάνει καθημερινώς μεγάλη ποσότητα φυτικών ινών.Ο μέσος όρος αυτών θα πρέπει να είναι 18-24%.Οι φυτικές ίνες παρέχονται δίνοντας τρυφύλλι ή σανό καλής ποιοτητας που συμβάλλουν στην σωστή τριβή των δοντιών και στην πρόληψη των εντερίτιδων.Η έλλειψη των φυτικών ινών έχει ως αποτέλεσμα την ατονία του τυφλού εντέρου και του κόλου και τελικά τη διαταραχή της μικροβιακής χλωρίδας του πρώτου (τυφλό) ενώ η υψηλή περιεκτικότητα (18-22%) βοηθάει στην αποτροπή της παχυσαρκίας.
Οι πρωτείνες θα πρέπει να ανέρχονται στο ποσοστό των 15-18%. Όταν το ποσοστό των πρωτεινών ξεπερνάει το 18% αυξάνει το βάρος των κρεοπαραγωγών κουνελιών. Οι τροφές με υψηλά επίπεδα πρωτείνης και χαμηλά επίπεδα φυτικών ινών προσδίδουν γεύση ενώ αυξάνουν τη νοσηρότητα και θνησιμότητα με αίτιο την διάρροια.
Οι βιομηχανοποιήμενες τροφές είναι σαφώς ευκολότερες στη χρήση.Προτιμούνται αυτές που βασίζονται στο τριφύλλι αντί εκείνων που περιέχουν μηδική.Η υψηλή συγκέντρωση Caστην τροφή μπορεί να οδηγήσει σε υπερασβεστιουρία και στο σχηματισμό ουρόλιθων.
Τα Ω3-Ω6 λιπαρά οξεα διατηρούν την καρδιά και τα αιμοφόρα αγγεία σε καλή κατάσταση.Η βιταμίνη Ε μειώνει την γήρανση των κυττάρων οι δε υδατάνθρακες και τα λιπίδια θα πρέπει να είναι σε χαμηλές αναλογίες για την αποφυγή της παχυσαρκίας και των γαστρεντερικών διαταραχών.
Η παπάγια,το βατόμουρο και το πεπόνι δίνονται σε ποσότητες περίπου 2 κουταλιές της σούπας ανα κιλό σωματικού βάρους για να διεγείρουν την όρεξη των ανόρεκτων κουνελιών.Τα ζώα θα πρέπει να έχουν στη διάθεσή τους καθαρό,φρέσκο νερό.Ο ημερίσιος μέσος όρος κατανάλωσης νερού είναι 50-150ml ανά κιλό σωματικού βάρους.
Το κλουβί του κουνελιού επιβάλλεται να είναι μεγάλο(100cm πλάτος και 55cm βάθος ανα ζεύγος)για να μπορεί να κινείται αρκετά και ψηλό(65cm)για να στηρίζεται στα πίσω άκρα ώστε να καθαρίζεται.Το δάπεδο πρέπει να είναι πλαστικό για να βοηθάει στον εύκολο καθαρισμό του αλλά να μην είναι σχαρωτό διότι προδιαθέτει σε ποδοδερματίτιδα (έλκη στα μετατάρσια).Το υπόστρωμα του δαπέδου πρέπει να εμπεριέχει όσο το δυνατόν λιγότερη σκόνη και να είναι αποστειρωμένο.Το κλουβί να βρίσκεται σε σημείο όπου θα προστατεύεται από ρέυματα αέρα και από τον ήλιο ενώ η κατάλληλη θερμοκράσια περιβάλλοντος κυμαίνεται από 16-24ºC.
Οι νυφίτσες ανήκουν στην οικογένεια Musteridae.Η διάρκεια της ζωής τους είναι 8-10 έτη.Το σωματικό βάρος των αρσενικών φτάνει εως 1200gr ενώ των θηλυκών περίπου τα 600gr.
Hδιατροφή της νυφίτσας πρέπει να είναι πλούσια σε ζωικές πρωτείνες(30-35%)και σε λιπίδια(18-30%)ενώ οι φυτικές ίνες θα πρέπει να είναι σε πολύ χαμηλή ποσότητα διότι διαφορετικά προκαλούν τροφική πρωτεινοπενία.Τα λιπίδια για τα ενήλικα ζώα θα πρέπει να ανέρχονται στο 18 -30% , σε αυτά που θηλάζουν και στα νεαρά θηλυκά το ελάχιστο να είναι 25% και στα μη αναπαραγωγικά ενήλικα 18-20%.Στην τροφή μπορεί να προστεθούν λιπίδια σε υγρή μορφή,κροκος αυγού ή σε μορφή λίπους κρέατος.Ενα από τα σημαντικότερα μειονεκτήματα της δίαιτας πλούσιας σε λίπος είναι το θαμπό και το στεγνό τρίχωμα.Προσθέτοντας τα σωστά επίπεδα λίπους σε μια δίαιτα μπορεί να επιφέρει βελτίωση στο τρίχωμα μέσα σε δύο εβδομάδες.
Οι σύνθετοι υδατάνθρακες(άμυλο και φυτικές ίνες)δεν πέπτονται εύκολα από τη νυφίτσα.Τα συμπληρώματα διατροφής πρέπει να μην ξεπερνούν πάνω από 10% της καθημερινής διατροφής.Τα σκευάσματα που περιέχουν λιπαρά οξέα μπορούν να δωθούν λίγες σταγόνες την ημέρα διότι περιορίζουν την κατανάλωση της ισορροπημένης τροφής.Οι πεπτές πρωτείνες ανέρχονται σε ποσοστό 85-90%.
Οι γατοτροφές υψηλής ποιότητας και οι τροφές για νυφίτσες καλύπτουν τις ανάγκες του ζώου για ανάπτυξη.Οι σκυλοτροφές θα πρέπει να αποφέυγονται διότι περιέχουν πολλές φυτικές ίνες,δημητριακα,λιπίδια,πρωτείνες και υδατάνθρακες οπου δεν είναι σε καλή αναλογία μεταξύ τους.
Στην Αμερικη οι γνώμες των κτηνίατρων διχάζονται ως προς την παρατεταμένη χρήση των βιομηχανοποιημένων τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες οι οποίοι υποστηρίζουν ότι προδιαθέτουν σε ινσουλίνωμα,εωσινιφιλική γαστρεντερίτιδα, φλεγμονώδη νόσο του εντέρου και ουρολιθίαση.
Στα τρωκτικά ανήκουν τα hamsters,τα ινδικά χοιρίδια και τα τσιντσιλά.Τα hamsters ανήκουν στην οικογένεια Cricetidae, έχοντας διάρκεια ζωής 1,5-2 έτη και το σωματικό τους βάρος ανέρχεται στα 150gr.Hδιατροφή τους πρέπει να περιλαμβάνει ικονοποιητική ποσότητα φυτικών ινών που βοηθούν στη φυσιολογική κινητικότητα του γαστρεντερικού σωλήνα.Το ποσοστό των λιπιδίων θα πρέπει να ανέρχεται στα 4-5%,των πρωτεινών στα 16% ενώ το ασβέστιο να βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα.Στα ζώα αναπαραγωγής το ποσοστό των πρωτεινών να φτάνει τουλάχιστον τα 20% .
Τα ινδικά χοιρίδια(Guineapigs)ανήκουν στην οικογένεια Caviidae με διάρκεια ζωής 4-8 έτη και με σωματικό βάρος έως 1200gr.Οι φυτικές ίνες στη διατροφή τους πρεπει να βρίσκονται σε ποσοστό 15-16% ενώ οι πρωτείνες και τα λιπίδια να βρίσκονται σε χαμηλά ποσοστά.Ειναι απαραίτητο να προστίθεται στη διατροφή τους βιταμίνη C.
Tο τσινστιλά ανήκει στην οικογένεια Chinchillidae,η ζωή τους διαρκεί 15-22 χρόνια και το σωματικό τους βάρος φτάνει εως 1000gr.Η διατροφή πρέπει να περιλαμβάνει πρωτείνες 16-20%, λιπίδια 2-5% και φυτικές ίνες 15-35%.Στα θηλυκά αναπαραγωγής πρέπει να προστίθονται στη διατροφή τους περισσότερες θερμίδες, λιπίδια, πρωτείνες και ασβέστιο ενώ στα μη αναπαραγωγικά ζώα η διατροφή να είναι πλούσια σε σανό μηδικής,φρέσκα λαχανικά και σιτηρά(1-2 κουταλιές της σούπας).Στα ενήλικα ζώα πρέπει να δινεται φρέσκο χόρτο και 1/8 με 1/4 του φλυτζανιού ξηρά τροφή.Η κατά βούληση κατανάλωση τροφής προδιαθέτει σε παχυσαρκία ενώ οι πρωτείνες και το ασβέστιο σε ουρολογικά προβλήματα..
Το νερο να είναι πάντα διαθέσιμο,φρέκο και καθαρό.Στο νερό των ινδικών χοιριδιων να προστίθεται βιταμίνη Cσε αποχλωριομένο νερό διότι το χλώριο αδρανοποιεί τη βιταμίνη.
Το κλουβί μπορεί να αποτελείται από υλικά όπως είναι το γυαλί ,το πλαστικό και το ατσάλι τα οποία δεν διαβρώνονται από τα κόπρανα , δεν δαγκώνονται,δεν καταστρέφονται ευκολα από τα ζώα και βοηθούν στον εύκολο καθαρισμό τους.Οι ταίστρες για την τροφή είναι απαραίτητες για να μην αναμιγνύονται τα κόπρανα με αυτή.Στο δάπεδο του κλουβιού ως στρωμνή μπορεί να χρησιμοποιηθεί τα ροκανίδια χωρίς ρητίνες έχοντας πάχος 7cm.Είναι απαραίτητο να υπάρχει ένα υπόκρυφο σημείο μέσα στο κλουβί(σωλήνες,τροχοί και αλλα που υπάρχουν στο εμπόριο).Σημαντικό είναι να υπάρχουν αντικείμενα για το τρόχισμα των δοντιών τους που μεγαλώνουν γρήγορα.Η ιδανική θερμοκρασία για τα περισσότερα τρωκτικά είναι 20-25ºC με εξαίρεση τα τσιντσιλα που είναι ευαίσθητα στο θερμό περιβάλλον.Καθε 15 μέρες καλό θα ήταν να γίνεται απολύμανση των κλουβιών με διάλυμα χλωρίνης(1/30 με νερό)και να διατηρείται σε επαφή για 15min και ύστερα να ξεπλένεται καλά.
Σύμφωνα με τα παραπάνω καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι τα κουνέλια ,τα hamsters, τα ινδικά χοιρίδια και τα τσιντσιλά για να έχουν μια ισορροπημένη διατροφή χρειάζονται πολλές φυτικές ίνες σε αντίθεση με τη νυφίτσα που η διατροφή της πρέπει να περιλαμβάνει υψηλό ποσοστό ζωικών πρωτεινών.Ολα τα παραπάνω σε συνδυασμό με την τήρηση των κανόνων υγιεινής και στέγασης θα διασφαλίσουν τόσο στο ζώο οσο και στον ιδιοκτήτη του μια ευπρεπή συμβίωση.